اینکوترمز CIF: مفهوم، تفاوت ها و بهترین زمان برای استفاده

اینکوترمز ها، اصطلاحات بین المللی هستند که به طور گسترده در عرصه تجارت و حمل و نقل در سطح جهانی مورد استفاده قرار می گیرند. این اصطلاحات با بیان واضح هزینه ها و خطرات مرتبط با حمل و نقل بین المللی کالا و همچنین حقوق و تعهدات هر یک از طرفین قرارداد در قبال محموله، نقش بسیار مهمی در تسهیل فرآیندهای مرتبط با تجارت بین الملل ایفا می کنند. یکی از اینکوترمز هایی که به طور گسترده در معاملات تجاری مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل شباهت هایی که به دیگر اینکوترمز ها دارد غالبا با سایر اصطلاحات اشتباه گرفته می شود، اینکوترمز CIF (Cost, Insurance and Freight) است.

در این مقاله، کارشناسان ما در ققنوس خرید، به بیان مفهوم اینکوترمز CIF، مسئولیت ها و تعهدات طرفین درگیر در معامله و همچنین تفاوت های آن با سایر اینکوترمز ها از جمله CFR پرداخته و جنبه های حقوقی و قانونی که باید هنگام تنظیم قرارداد مورد توجه قرار گیرد را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر این موارد، به معرفی بهترین موقعیت های معاملاتی و حمل و نقل بین المللی که می توان از ترم CIF استفاده کرد و همچنین نحوه به کارگیری این اینکوترمز در تجارت بین الملل نیز پرداخته خواهد شد.

چنانچه یکی از فعالان عرصه تجارت و حمل و نقل در سطح جهانی و یا حتی یکی از علاقه مندان به این زمینه هستید، با مطالعه این مقاله می توانید به درک واضح تری از اینکوترمز CIF و ارتباط آن با حمل و نقل بین المللی دست یابید و اطلاعات مفیدی در این زمینه به دست آورید.

اینکوترمز CIF چیست؟

اینکوترمز CIF از جمله مهم ترین اصطلاحات در عرصه تجارت بین الملل و یکی از 11 اینکوترمز تعریف شده توسط اتاق بازرگانی بین المللی می باشد که به منظور ایجاد یک استاندارد جهانی برای قوانین و مقررات تجاری و حمل و نقل در سطح جهان به وجود آمده اند. ترم CIF نیز مانند سایر اینکوترمز های موجود، بر طبق یک سری قواعد و ضوابط خاص، تعهدات و مسئولیت های مرتبط با محموله را به طور کاملا واضح، بین خریدار و فروشنده تقسیم می کند. این شفافیت در تقسیم وظایف و مسئولیت ها، به طرفین درگیر در معامله کمک می کند تا مسئولیت های خود در هر مرحله از فرآیند حمل و نقل و تحویل محموله را بشناسند و اقدامات لازم را انجام دهند.

بر اساس اینکوترمز CIF، مسئولیت تمامی هزینه های مربوط به حمل و نقل محموله تا رسیدن آن به بندر مقصد به عهده فروشنده خواهد بود. این هزینه ها شامل هزینه های مربوط به تولید، بسته بندی و انتقال محموله به بندر مبدا، هزینه های مربوط به تضمین پوشش بیمه محموله در حین حمل و نقل دریایی و سایر هزینه های احتمالی مرتبط با فرآیند انتقال کالا می باشد که به طور کامل به عهده فروشنده خواهد بود. نکته قابل توجه در مورد اینکوترمز CIF این است که این نوع اینکوترمز تنها برای حمل و نقل از طریق دریا قابل استفاده است و از همین رو، برای محموله هایی که نیاز به استفاده از چند روش حمل و نقل دارند، مناسب نخواهد بود.

به محض بارگیری محموله در کشتی مورد نظر در بندر مبدا، تمامی تعهدات و مسئولیت های مرتبط با محموله از فروشنده به خریدار منتقل می شود و فروشنده دیگر هیچ مسئولیتی در قبال خطرات و ریسک های احتمالی نخواهد داشت. البته، همچنان مسئولیت تنظیم قرارداد بیمه و پرداخت هزینه های مربوط به پوشش بیمه محموله حین حمل و نقل دریایی تا رسیدن به بندر مقصد، به عهده فروشنده خواهد بود.

به طور خلاصه، می توان گفت که اینکوترمز CIF نیز مشابه سایر اینکوترمز های تجاری موجود، مسئولیت ها و وظایف خریدار و فروشنده را در یک معامله تجاری بین المللی، در قالب یک ساختار استاندارد و مشخص بیان می کند. این امر به هر دو طرف درگیر در معامله این اجازه را می دهد که به طور کامل با نقش و وظایف خود در قبال محموله و همچنین قرارداد تجاری تنظیم شده، آشنا شوند و با انجام اقدامات لازم، امنیت و سلامت محموله تا رسیدن به مقصد را تضمین نمایند.

مسئولیت های خریدار و فروشنده بر طبق اینکوترمز CIF

در قراردادهای تجاری تنظیم شده تحت اینکوترمز CIF، هر یک از طرفین درگیر در معامله، مسئولیت ها و تعهداتی در قبال محموله و حمل و نقل آن دارند که آشنایی با این موارد می تواند در تسهیل و تسریع فرآیندهای مربوطه، تاثیرگذار باشد. در ادامه این مطالب، به بیان مهم ترین مسئولیت های خریدار و فروشنده بر طبق اینکوترمز CIF، خواهیم پرداخت.

مسئولیت های فروشنده بر طبق ترم CIF

در قراردادهای تنظیم شده تحت اینکوترمز CIF، مسئولیت تهیه کالا و ارائه اسناد و مدارک ذکر شده در قرارداد فروش به عهده فروشنده خواهد بود. علاوه بر این، سازماندهی حمل و نقل محموله و تضمین پوشش بیمه آن تا رسیدن به بندر مقصد نیز از جمله وظایف و مسئولیت های فروشنده می باشد. قرارداد بیمه باید به گونه ای تنظیم شود که کل مسیر حمل و نقل از بندر مبدا تا بندر مقصد را تحت پوشش قرار دهد. همچنین، شرکت بیمه طرف قرارداد باید از اعتبار و پیشینه قابل قبولی برخوردار باشد و امنیت و سلامت محموله را تضمین نماید.

 اگرچه بر اساس اینکوترمز CIF، کلیه هزینه های مربوط به حمل و نقل و پوشش بیمه محموله تا رسیدن به بندر مقصد به عهده فروشنده است، ولی به محض بارگیری محموله در کشتی در بندر مبدا، سایر مسئولیت ها و ریسک های احتمالی مرتبط با محموله از فروشنده به خریدار منتقل می شود.

مسئولیت های خریدار بر طبق ترم CIF

در مقابل، مسئولیت پرداخت بهای تعیین شده در قرارداد فروش و تحویل محموله نیز به عهده خریدار خواهد بود. همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شد، با وجود این که بر طبق اینکوترمز CIF، مسئولیت تنظیم قرارداد حمل و نقل و پرداخت هزینه های مربوط به پوشش بیمه محموله به عهده فروشنده خواهد بود ولی، خریدار به محض بارگیری محموله در کشتی، مسئول تمامی ریسک ها و خطرات احتمالی خواهد بود. به بیان دیگر، پس از بارگیری محموله، مسئولیت هر نوع اتفاق غیر منتظره اعم از مفقودی محموله و یا آسیب های احتمالی حین حمل و نقل، به عهده خریدار خواهد بود. به علاوه، خریدار باید مسئولیت تمامی هزینه های اضافی و پیش بینی نشده را نیز به عهده بگیرد.

داشتن درک کامل از مسئولیت ها و تعهدات طرفین در قراردادهای تنظیم شده تحت اینکوترمز CIF، یک امر ضروری است و به خریدار و فروشنده این امکان را می دهد که از درستی معامله و فرآیند حمل و نقل محموله خود اطمینان حاصل نمایند، تا حد امکان از مشکلات و خطرات احتمالی پیشگیری کنند و اقدامات لازم جهت تسهیل فرآیند حمل و نقل را انجام دهند.

تفاوت اینکوترمز CIF با اینکوترمز CFR

هر دو اینکوترمز CIF و CFR، منحصرا برای حمل و نقل دریایی در نظر گرفته شده اند و شباهت های قابل توجهی نیز دارند. به عنوان مثال، در هر دو اینکوترمز، مسئولیت پرداخت هزینه حمل و نقل محموله تا رسیدن آن به بندر مقصد به عهده فروشنده است. با این وجود، یک تفاوت اساسی نیز بین این دو اینکوترمز وجود دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

پوشش بیمه محموله

بر طبق اینکوترمز CFR (Cost and Freight)، فروشنده موظف است تمامی هزینه های مربوط به تنظیم قرارداد حمل و نقل و انتقال محموله به بندر مقصد را پرداخت نماید. با این حال، بر خلاف اینکوترمز CIF، در قراردادهای تجاری تنظیم شده تحت ترم CFR، فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال پوشش بیمه محموله حین حمل و نقل دریایی نخواهد داشت. به بیان دیگر، مسئولیت تنظیم بیمه نامه معتبر و رسیدگی به خسارت ها و آسیب های احتمالی ناشی از حمل و نقل و نگهداری نادرست محموله در کشتی، به طور کامل به عهده خریدار خواهد بود. به همین دلیل، هنگام انتخاب یک اینکوترمز از بین اینکوترمز های CIF و CFR، باید به نیازهای طرفین و خطرات احتمالی موجود توجه نمایید.

اینکوترمز CIF، غالبا برای معاملاتی مناسب است که در آن خریدار، با شرکت های بیمه و نحوه تنظیم بیمه نامه آشنایی کاملی ندارد و از همین رو، از فروشنده می خواهد که مسئولیت تضمین پوشش بیمه محموله را به عهده بگیرد. از سوی دیگر، چنانچه خریدار بخواهد کنترل بیشتری روی جزئیات پوشش بیمه محموله و قرارداد مربوطه داشته باشد، استفاده از ترم CFR می تواند راهکار مناسب تری باشد.

با توجه به موارد گفته شده، برای انتخاب بین اینکوترمز CIF و اینکوترمز CFR، باید به ریسک ها و خطرات احتمالی و همچنین هزینه ها و ترجیحات طرفین قرارداد در رابطه با پوشش بیمه محموله توجه شود.

جنبه های حقوقی ترم CIF

هنگام استفاده از اینکوترمز CIF، یک سری جنبه های قانونی و حقوقی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. توجه به این موارد برای داشتن یک تجارت روان و بی دردسر امری ضروری است و هر دو طرف درگیر در معامله باید این جنبه های حقوقی و قانونی را درک و رعایت نمایند. در ادامه این مطالب، به بیان مهم ترین جنبه های قانونی و حقوقی اینکوترمز CIF خواهیم پرداخت.

اسناد و مدارک مربوطه

برای هر نوع معامله ای، ارائه اسناد و مدارک مربوطه امری ضروری و مهم است. هنگام استفاده از اینکوترمز CIF نیز، خریدار و فروشنده موظف به ارائه اسناد و مدارک مورد نیاز در فرآیند حمل و نقل هستند. به عنوان مثال، بر طبق ترم CIF، فروشنده موظف است مدارک لازم جهت صادرات کالا را به طور کامل ارائه دهد. این مدارک شامل فاکتورهای تجاری، لیست بسته بندی کالا و بارنامه می باشد که توسط فروشنده و هنگام ترخیص محموله از گمرک، ارائه می شوند. برای جلوگیری از بروز تاخیر و یا مشکل در فرآیند ترخیص محموله از گمرک، ارائه تمامی اسناد مربوطه به طور کامل، امری ضروری و حائز اهمیت است.

پوشش بیمه محموله

همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شده، در اینکوترمز CIF، مسئولیت تنظیم قرارداد بیمه محموله به عهده فروشنده است. البته، فروشنده تنها موظف است حداقل میزان پوشش بیمه را برای محموله مورد نظر فراهم کند و در صورتی که خریدار خواستار پوشش بیمه وسیع تری باشد، باید از فروشنده درخواست نماید تا قرارداد بیمه جامع تری تنظیم نماید. در این صورت، خریدار ملزم به پرداخت هزینه اضافی جهت بهره مندی از پوشش بیمه وسیع تر خواهد بود.

الزامات و تعهدات گمرکی

بر اساس ضوابط اینکوترمز CIF، پس از رسیدن محموله به بندر مقصد، مسئولیت سازماندهی فرآیندهای مربوط به واردات کالا اعم از ترخیص محموله از گمرک مقصد و ارائه اسناد و مدارک مربوطه به عهده خریدار خواهد بود. علاوه بر این، خریدار موظف است تمامی هزینه های مربوط به ورود کالا به کشور مقصد را نیز پرداخت نماید. این هزینه ها شامل عوارض و مالیات های گمرکی، هزینه اخذ مجوزهای واردات کالا، هزینه های مربوط به بازرسی محموله و مواردی از این دست می باشد که تماما به عهده خریدار خواهد بود.

آشنایی با قوانین محلی و بین المللی

از دیگر جنبه های حقوقی که خریدار و فروشنده هنگام استفاده از اینکوترمز CIF باید به آن توجه داشته باشند، آگاهی کامل از قوانین و مقررات بین المللی و محلی است که می تواند بر روند کلی معامله و فرآیند حمل و نقل محموله تاثیرگذار باشد. از جمله مواردی که آگاهی از نحوه عملکرد آن ها می تواند حائز اهمیت باشد می توان به قوانین مرتبط با حمل و نقل محصولات خاص، استانداردهای ایمنی، مقررات خاص مربوط به صادرات و واردات، کالاهای ممنوعه در کشورهای مختلف و مواردی از این دست اشاره نمود.

هنگام انتخاب یک اینکوترمز مناسب، توجه به جنبه های حقوقی و قانونی آن یک امر ضروری است و می تواند امنیت و کارآمدی معاملات شما را تضمین نماید. اینکوترمز CIF نیز از این قاعده مستثنی نیست و هنگام انتخاب این اینکوترمز، علاوه بر ویژگی های کلی آن، بهتر است به جنبه های حقوقی آن نیز توجه نمایید.

چه زمانی اینکوترمز CIF می تواند بهترین گزینه باشد؟

شرایط خاص هر معامله و نیازهای طرفین قرارداد، غالبا نقش تعیین کننده در نوع اینکوترمز انتخابی دارند. هر اینکوترمز، مزایا، معایب و جنبه های حقوقی خاصی دارد که می تواند روی شرایط معامله و روند حمل و نقل کالا تاثیرگذار باشد. با توجه به این موارد، در ادامه این مطالب، به بیان بهترین موقعیت های معاملاتی جهت استفاده از اینکوترمز CIF خواهیم پرداخت.

• زمانی که خریدار می‌خواهد ریسک های احتمالی مرتبط با حمل و نقل محموله را به حداقل برساند: همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، بر اساس اینکوترمز CIF، فروشنده موظف است حداقل پوشش بیمه را حین حمل و نقل دریایی، برای محموله تضمین کند. از همین رو، اینکوترمز CIF برای آن دسته از خریدارانی که می خواهند خطرات و ریسک های احتمالی مرتبط با حمل و نقل دریایی محموله خود را به حداقل برسانند، گزینه مناسبی خواهد بود.
• هنگامی که فروشنده به نرخ های حمل و نقل و حق بیمه بهتری دسترسی دارد: اگر فروشنده با شرکت های حمل و نقل و بیمه معتبرتری در ارتباط بوده و به نرخ های پایین تر و مناسب تری برای هزینه های حمل و نقل و بیمه محموله دسترسی داشته باشد، در این صورت استفاده از اینکوترمز CIF گزینه مناسب تری خواهد بود. چرا که در اینکوترمز CIF، فروشنده کنترل بیشتری روی روند حمل و نقل و پوشش بیمه محموله خواهد داشت.
• هنگامی که خریدار به تازگی وارد عرصه تجارت بین الملل شده است: برای خریدارانی که به تازگی وارد عرصه تجارت بین الملل شده اند و از تجربه کافی در این زمینه برخوردار نیستند، اینکوترمز CIF می تواند یک انتخاب مناسب و جذاب باشد. چرا که بر طبق ترم CIF، بیشتر مسئولیت های مرتبط با حمل و نقل محموله به عهده فروشنده خواهد و بود و عملا خریدار می تواند روی سایر مراحل حمل و نقل مانند قوانین واردات کالا و اخذ مجوزهای مربوطه تمرکز نماید.
• هنگامی که کشور مقصد، قوانین و مقررات تجاری پیچیده ای داشته باشد: برخی از کشورها، قوانین و مقررات واردات کالای بسیار پیچیده و سردرگم کننده ای دارند. در این موارد، ممکن است برای فروشنده راحت تر باشد که حمل و نقل محموله تا رسیدن به بندر مقصد را سازماندهی نماید. از همین رو، در چنین مواقعی نیز استفاده از اینکوترمز CIF، گزینه مناسب تری خواهد بود.

موارد گفته شده، تنها بخشی از موقعیت های مورد انتظار و مناسب جهت استفاده از اینکوترمز CIF هستند و تصمیم گیری نهایی همواره باید با توجه به نیازها و نظرات طرفین قرارداد، تجزیه و تحلیل جزئیات معامله و همچنین توجه به قوانین محلی و بین المللی صورت گیرد. در این صورت می توان از صحت معامله و رضایت طرفین درگیر در آن اطمینان حاصل نمود.

سخن پایانی

عرصه تجارت بین الملل و حمل و نقل محموله های تجاری در سطح جهانی، پیچیدگی ها و سختی های مختص به خود را دارد که برای درک این پیچیدگی ها و مقابله با آن ها، آگاهی از قوانین و قواعد بین المللی و رعایت آن ها، ضروری است. اینکوترمز ها، اصطلاحات تجاری بین المللی هستند که در راستای تسهیل فرآیند حمل و نقل بین المللی محموله ها و به منظور تعیین وظایف و تعهدات هر یک از طرفین درگیر در فرآیند حمل و نقل، یعنی خریدار و فروشنده، در قبال محموله های تجاری، ایجاد شده اند. یکی از این اصطلاحات، اینکوترمز CIF (Cost, Insurance and Freight) است که کارشناسان ما در ققنوس خرید، در این مقاله به طور مفصل به بیان ویژگی ها، نحوه تقسیم وظایف، جنبه های حقوقی و بهترین موارد استفاده از آن پرداخته و اطلاعات جامعی را در مورد این اینکوترمز در اختیار شما قرار داده اند.

با مطالعه این مطلب، می توانید با عملکرد اینکوترمز CIF و تفاوت های آن با سایر اینکوترمز ها و اصطلاحات تجاری رایج آشنا شوید. در پایان، چنانچه پس از مطالعه این مقاله، در مورد ترم CIF و عملکرد آن، تعهدات طرفین، جنبه های قانونی خاص و یا حتی سایر اینکوترمز های موجود و به طور کلی تجارت و حمل و نقل بین الملل، سوال و یا شبهه ای داشته باشید، می توانید با کارشناسان ما در ققنوس خرید تماس بگیرید و راهنمایی های لازم را از آن ها دریافت نمایید.